(Ngày viết: 21/4/2012. Người viết: Phạm Vũ Lâm)

Huyện Tiên Lãng, một vùng đất lâu đời nằm tại tỉnh Hải Phòng, Huyện Tiên Lãng có cảnh quan của vùng đồng bằng ven sông, ven biển của thành phố Hải Phòng, dân số 152.000 người, diện tích 189km2, ba mặt giáp sông, 1 mặt giáo Vịnh bắc bộ. Nằm cách không xa các trung tâm kinh tế lớn của vùng đồng bằng ...

Từ ngàn xưa thì các cư dân người Việt đã khai khẩn và sinh sống ở nơi này. Tạo nên nền văn minh và văn hóa lúa nước. Vùng đất địa linh, danh kiệt này đã nổi danh từ thời xưa với 24 di tích được công nhận, hàng năm đều diễn ra các lễ hội truyền thống được tổ chức trang trọng, vui tươi, lành mạnh.

Các cụ kể rằng, cách đây trên 200 năm. Cụ tổ dòng họ Phạm, đã đến định cư và lập nghiệp tại thôn Vân Đôi, xã Đoàn Lập, huyện Tiên Lãng, tỉnh Hải Phòng. Tính đến nay, năm nhâm thìn 2012. thì đã được 200 năm, là đời thứ 10.

Tổ tiên dòng họ Phạm là những người sống với bản chất Cần Cù, chân thật, lấy Tâm Đức để dành phúc lộc cho con cháu. Việc huấn việc hành theo quan điểm phải có phép có tắc. Qua các đời đều có lời truyền dạy rằng: “Tâm Đức còn quý hơn vàng ngọc, Đức lưu muôn thưở đời con cháu. Tâm Đức mãi mãi phải vun trồng”.

Họ Phạm sống ở thôn Vân Đôi, xã Đoàn Lập, huyện Tiên Lãng, tỉnh Hải Phòng. Nơi tụ linh này để có được như ngày hôm nay.theo một thống kê chưa đầy đủ thì con cháu họ Phạm hiện sinh sống ở 20 trên 64 tỉnh thành trên cả nước. Như Hà Nội, TP.HCM, Thái Nguyên … và trên 8 quốc gia trên thế giới. Như Đức, Tiệp Khắc, Đài Loan, Trung Quốc, Hàn Quốc… Trải qua trên 200 năm thì họ Phạm ở thôn Vân Đôi vẫn chưa xây dựng được nhà thờ họ cho riêng mình. Hàng năm vào ngày dỗ tổ và lễ tết đều dựa vào gia đình trưởng họ để tập trung dòng họ. Ước mơ cao quý của dòng họ hàng trăm năm nay với 9 đời người đã trưởng thành, ai nấy đều cầu mong có nhà thờ họ để thờ phụng và ghi tặng công ơn sinh thành của tổ tiên. Uống nước nhớ nguồn là đạo lý không thể thiếu trong mỗi người khi đã tồn tại trên cõi đời này. Đã qua nhiều đời, gia đình trưởng họ là chỗ dựa cho dòng họ thờ cúng tổ tiên mà không đòi hỏi quyền lợi gì. Đó là gia đình trưởng họ trước đây. Năm nay, với việc tuổi cao, sức yếu, con cháu trong dòng họ cũng đã trưởng thành, nhờ có sự cống hiến một phần đất đai hết sức quý báu của mình, là những gia đình trong dòng họ bao gồm : Phạm Văn Điền, Phạm văn Hiền, Phạm Văn …là nền tảng thiêng liêng nhất để xây dựng nhà thờ họ ở Thôn Vân Đôi, xã Đòan Lập, huyện Tiên Lãng, TP.Hải Phòng.

“Địa Linh Tụ Khí xây nhà thờ tổ, Tử tôn thờ phụng Phúc trường sinh”, Trong không khí vui mừng của dòng họ từ nay đã có tiền đề để xây dựng nhà thờ. Người xưa có câu :” Người đời xưa nay ai không chết,  tấm lòng son lưu mãi sử xanh” Hưởng ứng nghĩa cử cao đẹp đó thì các cụ, các ông đã cùng con cháu đồng tâm xây nhà thờ họ. Trên mặt bằng xây dựng 400 m2, bằng bê tông cốt thép kiên cố theo kiểu nhà cổ giả gỗ. Khởi công ngày 10.2 năm Nhâm Thìn, tức ngày 10.3.2012, khánh thành ngày 15.7 năm Nhâm Thìn 2012.

Tất cả mọi người trong dòng họ Phạm, Nam Tử đóng góp bắt buộc, nữ tử tự nguyện, sự đóng góp này toàn bộ chi vào xây dựng khuôn viên nhà thờ họ. Toàn bộ nội thất gồm đồ tế lễ phục vụ thờ cúng do tự nguyện phác tâm công đức của con cháu nội ngoại. Tổng giá trị nội thất thờ đã vào khoảng 150 triệu đồng. Tất cả đều là đồng đúc, đồ gỗ, đá tảng và gốm sứ Bát Tràng, đạt yêu cầu Vĩnh Cửu, danh sách và giá trị công đức được công bố kèm theo.

Việc thi công xây dựng nhà thờ tổ kéo dài hơn 100 ngày, ngày nào ông Phạm Văn Nhất. cũng đều có mặt tại công trường để giám sát và thi công việc xây dựng. Công này cũng phải kể đến gia đình ông Phạm Văn Sao (Và vợ con, hiện đang sở hữu công ty TNHH Sao Hà), đã góp công lớn trong việc đóng góp xây dựng nhà thờ họ, hai ông bà Sao - Hà đã cùng con cháu dâu rể và gia đình thông gia nhiều lần về quê theo dõi tiến độ thi công nhà thờ họ, số tiền công đức lên đến con số hàng trăm triệu đồng bằng tấm lòng tâm đức hướng về cội nguồn. Ngoài ra phải kể đến sự đóng góp to lớn của rất nhiều người trong dòng họ Phạm đã đóng góp hàng trăm ngày công để cùng nhau xây dựng nên nhà thờ họ.

Hôm nay, ngày 15.7 năm Nhâm Thìn, con cháu từ khắp nơi trên mọi miền tổ quốc như HN, TP.HCM , Thái Nguyên… cũng đều tụ họp về đây, ai nấy cũng đều hân hoan phấn khởi. Thế là từ nay dòng họ Phạm đã có một nhà thờ tổ Khang Trang, ngôi nhà chung thiêng liêng cho dòng tộc. Mọi người gặp gỡ tay bắt mặt mừng, dâng hương hoa lễ vật lên ông bà tổ tiên. Các cụ già tưởng như trẻ lại, con trẻ tưng bừng nhận biết thêm họ hàng, nhắc nhở nhau nhớ đến ông bà tổ tiên.

“Ẩm thủy - tư nguyên”, Uống nước phải nhớ đến nguồn. 

“Mộc xuất thiên chi do hữu bản – Thủy lưu vạn phái tổ tòng nguyên”

“Cây mọc nghìn cành nhờ có gốc – Nước chảy vạn nơi bởi có nguồn”

Vì thế, thờ cúng tổ tiên là nghĩa vụ của mọi người trong cùng một dòng họ. Bất cứ thời nào khi đất nước thanh bình, điều kiện cho phép thì con cháu phải có nghĩa vụ xây dựng xây dựng, tu tạo lăng mộ tổ tiên, nhà thờ họ. Coi đây là nghĩa cử làm người, là việc thể hiện lòng tri ân của các thế hệ sau đối với tiên linh, tổ phụ của mình. Người xưa quan niệm “Âm Phù – Dương Trợ”, dù làm việc gì, dù cố gắng bao nhiêu nhưng tiên linh tổ phụ không phù hộ độ trì. Thì cho dù thành công đến mấy cũng không trọn vẹn.

“Vạn đại càn khôn hưng kiến tạo”

“Cửa kiên nhật nguyệt đức lưu quang”

Muôn đời khi hưng thịnh, phải lo xây dựng tu bổ nhà thờ họ. Việc làm ấy sáng mãi đến chín phương trời. Chúng ta sẽ thấy có lỗi với lương tâm khi khối óc con tim ta còn biết nghĩ đến điều phải trái, biết mưu cầu hạnh phúc cho đời tà mà quên việc tri ân cho tiên linh, tổ phụ, quên đi nghĩa vụ với dòng tộc, với cộng đồng làng xã…

Toàn thể họ tộc quyết tâm chung tay góp sức xây dựng nhà thờ họ, là để mỗi khi tết đến xuân về, mỗi khi lễ tổ, con cháu đều về đây thắp hương lễ tổ cho tâm mỗi người chúng ta trong sáng hơn, sống có đức hơn, có trách nhiệm hơn với dòng tộc, với làng xã.

 

Cùng dòng tộc làng xã chung xây dựng một nét sống mới ngày càng có văn hóa hơn, thân thiện hơn, ấm no, hạnh phúc hơn.

 

 

           

 Hà Nội, 21 tháng 4 năm 2012

 

PHẠM VŨ LÂM